Vĩnh Long: Hòa Thượng Thích Minh Thông khai mở đề tài “Pháp Yết Ma” đến với Khóa Kiết đông lần III – Khu vực tỉnh Bến Tre (cũ)

PSO – Sáng ngày 25/11/2025, Ban Tổ chức Khóa Kiết Đông lần III đã trang trọng cung thỉnh Hòa thượng Thích Minh Thông – Ủy viên Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh, Chứng minh Ban Trị sự GHPGVN TP. Hồ Chí Minh, quang lâm đạo tràng, ban bố và khai mở đến chư Tăng Ni trụ trì khu vực tỉnh Bến Tre (cũ). Lời chỉ dạy từ hòa, thấm đượm đạo vị của Hòa thượng đã trở thành nguồn pháp lạc sâu lắng, góp phần bồi đắp và làm phong phú thêm hành trang tu học của đại chúng trong mùa Kiết Đông năm 2025. 

Đầu bài giảng hòa thượng khẳng định: “Tăng Ni là người thay Phật gánh vác chánh pháp”. Đối với chánh pháp, Tăng Ni chính là những người thay Phật gánh vác và tiếp nối mạng mạch của đạo pháp. Hình ảnh của một vị Tỳ kheo hay Tỳ kheo ni trong mắt thế gian không chỉ phản ánh phẩm chất cá nhân, mà còn là thước đo để xã hội công nhận giá trị đạo hạnh và uy đức của Tăng đoàn.

Hòa thượng nhắc lại phương châm cốt lõi của người xuất gia: “Chỉ có giới luật mới là chiếc áo giáp bảo hộ, giúp hành giả tránh khỏi những lằn tên mũi đạn của ngũ dục.” Giới luật giữ gìn sự thanh tịnh của thân, khẩu, ý, giúp hành giả đứng vững trước những cám dỗ, tham sân si len lỏi vào đời sống tu học. Qua đó Hòa thượng đã phân tích rỏ - Trong Giới pháp do Đức Phật chế định, gồm hai phần quan trọng đó là Chỉ trì và Tác trì, là nền tảng của đời sống Tăng Ni:

- Chỉ trì (thuộc về tư cách cá Nhân): Là những điều cấm làm để phát sinh điều thiện. Tức là dừng lại hành động của thân nghiệp, khẩu  nghiệp, ý nghiệp - để giới thể được thanh tịnh và vững chắc. Chỉ trì thuộc về Giới thân riêng của người xuất gia (bao gồm 348 giới Tỳ kheo Ni, 250 giới Tỳ kheo);

- Tác trì (thuộc về tư cách tập thể): Là những điều phải làm, mang tính chủ động thực hành, khác với Chỉ trì là phải dừng lại. Tác trì bao gồm các Pháp Yết Ma, liên quan trực tiếp đến các hoạt động sinh hoạt và nghi lễ của Tăng đoàn. Nhờ Tác trì, đời sống xuất gia không thể tách rời sinh hoạt Tăng đoàn, đảm bảo hòa hợp, thanh tịnh, đồng thời tạo sức mạnh cho Tăng bảo và thành tựu các Phật sự.

1. Vì sao Tác trì thuộc về tập thể?

- Tác trì phần lớn liên quan đến các pháp sự, nghi lễ, và các hoạt động sinh hoạt của Tăng đoàn, nên được xem là giới luật mang tính tập thể.

- Nhiều giới thuộc loại Tác trì chỉ có thể thực hiện khi có mặt đầy đủ chúng Tăng, theo đúng số lượng quy định.

- Trong Tăng đoàn Tỳ kheo có 250 giới, Tỳ kheo Ni có 348 giới – và trong đó có nhiều giới thuộc loại Tác trì, đòi hỏi sự thực hành trong tập thể Tăng đoàn hòa hợp, thanh tịnh và đồng bộ. Các Tác trì này bao gồm:

- Tham dự Yết-ma của Tăng.

- Tụng giới định kỳ.

- Tác pháp an cư.

- Tự tứ sau mùa an cư.

- Thực hiện các pháp xử tội, hòa giải, phân xử trong Tăng.

- Thọ giới, truyền giới, thỉnh giới sư.

Những pháp này không thể thực hiện một mình, mà phải có đại chúng hợp hòa. Số lượng Tăng tham dự phải đủ theo quy định ( từ 4 đến 5, hoặc 10 người tùy theo pháp sự ). Tác trì đòi hỏi tinh thần chủ động thực hành trong tập thể, không thể cá nhân tự ý.

Do đó “Pháp Yết Ma” thuộc về “Tác trì” là những hành pháp tập thể giúp cho đời sống của người xuất gia không thể tách rời sinh hoạt Tăng đoàn. Chính sự hòa hợp, thanh tịnh và tuân thủ giới luật là yếu tố tạo nên sức mạnh của Tăng bảo. đưa đến thành tựu các Phật sự của tăng đoàn. Theo đó, Hòa thượng đã hướng dẫn rỏ về phương thức tác Pháp yết ma, những yếu tố tác thành Pháp yết ma và công năng của Pháp Yết ma đến với hội chúng để thấu triệt hơn

2. Pháp Yết-ma:

Hòa thượng chỉ rõ: Pháp Yết-ma xuất phát từ tâm niệm tập thể của Tăng đoàn, được khái quát trong câu: “Tác pháp biện sự, vạn sự do tư thành.” Ý nghĩa là mọi việc được thành tựu khi Tăng đoàn tác pháp đúng luật, không tùy tiện, mà phải tuân theo trình tự, nghi thức và pháp tắc của Đức Phật chế định thì mọi việc mới được thành tựu một cách hòa hợp, thanh tịnh.

Theo đó, Hòa thượng cũng truyền đạt thêm ý nghĩa công năng của Pháp yết ma, Những yếu tố cần thiết trong pháp Yết-ma trong tăng đoàn:

A. Tổng quát Pháp Yết-ma có ba hình thức:

1.Tâm niệm Yết-ma: phát biểu tự nghĩ, không cần người khác nghe (dùng cho Tỳ-kheo sống độc cư).

2. Đối thú Yết-ma: phát biểu cho 1–2 người nghe (dùng khi chưa đủ túc số).

3.Tăng pháp Yết-ma: từ 4 Tăng trở lên, chia làm ba loại: Đơn bạch, Bạch nhị, Bạch tứ.

B. Có bốn yếu tố cần thiết cho pháp Yết-ma thành tựu là:

1.Nhân thành tựu: người tham dự phải để tư cách pháp nhân của một Tỳ-kheo hợp pháp, và đủ túc số phù hợp.

2.Pháp thành tựu: Phải đúng thủ tục và nguyên tắc rõ ràng, được quy định như trường hợp nào đơn bạch, trường hợp nào bạch nhị, bạch Tứ yết ma.

3.Sự thành tựu: tiến hành đúng pháp, đúng thứ tự. Pháp sự nào thì hành pháp đúng với pháp sự đó. Như “kết đại giới” thì phải có những tiêu tướng rõ rệt.

4. Xứ thành tựu: Nơi được tác thành pháp sự, là cương giới đã được quy định.

Để Yết-ma được thành tựu cần phải thực hiện đúng thể thức 4 yếu tố “Nhân, pháp,sự, xứ”, nếu không sẽ trở phi pháp hay phi tướng - đó chính là bảy lỗi cần tránh: 

1. Phi pháp phi Tỳ-ni

2. Phi pháp biệt chúng

3. Phi pháp hòa hợp

4. Như pháp biệt chúng

5. Pháp tương tự biệt chúng

6. Pháp tương tự hòa hợp

7. Già bất chỉ

Khi tác Pháp yết ma cần phải tránh bảy lỗi này để Yết-ma thành tựu hòa hợp, thanh tịnh và đúng pháp.

Qua bài giảng, Hòa thượng giúp hành giả thấu hiểu rằng Chỉ trì và Tác trì không đơn thuần là khuôn khổ của giới luật, mà chính là nền tảng bất hoại nuôi dưỡng và duy trì đời sống phạm hạnh của người xuất gia. Mỗi oai nghi, mỗi sinh hoạt, mỗi pháp sự đều là cơ hội để hành giả gìn giữ giới thân, làm hiển lộ giới đức và nuôi lớn giới thể.

Khi hành trì đúng pháp – đúng luật, mọi công việc trong Tăng đoàn đều được giải quyết minh bạch, hòa hợp và viên mãn. Giới thể trở thành lá chắn kiên cố, bảo vệ hành giả trước những cám dỗ của ngũ dục, đồng thời vun bồi định lực, trí tuệ và tâm hướng thượng, đưa đến an lạc và giải thoát.

Trong đó, Pháp Yết-ma được Hòa thượng nhấn mạnh như mối dây kết nối và bảo tồn sự thanh tịnh, đoàn kết và hòa hợp của Tăng đoàn. Muốn hành pháp được thuần thục, chính xác và thành tựu, người xuất gia nhất thiết phải am tường, thấu triệt mọi nguyên tắc mà Đức Phật đã chế định.

Chính từ nền tảng ấy, mỗi vị Tăng Ni được nhắc nhở sống trọn vẹn với bản hoài xuất gia, giữ gìn phạm hạnh, trưởng dưỡng phạm đức và xứng đáng là người tiếp nối ánh sáng chánh pháp, tiếp tục truyền trao ngọn đuốc trí tuệ vào đời.

Giới thiệu hình ảnh ghi nhận thêm:

Ban Thông tin - truyền thông PG tỉnh Bến Tre