Ninh Bình: TT.Thích Minh Quang chủ giảng “Kỹ năng mềm - Hành trang quan trọng của Tăng Ni trong công tác Quản trị tự viện và Hoằng pháp lợi sanh”

PSO - Trong khuôn khổ của Khóa Bồi dưỡng Luật học và Kỹ năng Trụ trì dành cho chư Ni các tỉnh thành phía Bắc, chiều ngày 24/10/2025, Thượng tọa Thích Minh Quang - Ủy viên Thư ký HĐTS, Phó chánh Văn phòng I, Phó Trưởng ban Thường trực BTS GHPGVN tỉnh Ninh Bình, Phó Trụ trì chùa Tam Chúc đã có một buổi chia sẻ về kỹ năng mềm trong hai vấn đề trọng tâm chính đó là: công tác quản lý tự viện và hoằng pháp lợi sanh để chư Ni học viên có thể nắm vững được các cách xử lý tình huống, cách truyền cảm hứng, cách lãnh đạo một ngôi chùa hay một tổ chức.

Kỹ năng mềm, hay còn gọi là kỹ năng thực hành xã hội, chính là những hành vi, cách ứng xử hàng ngày mà chúng ta thường làm nhưng chưa biết nhận diện và hệ thống hóa để ứng dụng hiệu quả. Đây là năng lực gắn liền với trí tuệ cảm xúc (EQ) – khả năng nhận biết, điều chỉnh và làm chủ cảm xúc trong mọi việc. Nếu IQ ( chỉ số thông minh) chỉ quyết định khoảng 25% thành công, thì EQ (chỉ số trí tuệ cảm xúc) chiếm đến 75%, bởi cảm xúc là yếu tố kết nối con người với con người.

Bên cạnh đó, Thượng tọa đặc biệt nhấn mạnh đến chỉ số vượt khó và vượt khổ, vì kỹ năng mềm không phải do con người bẩm sinh mà có được. Nó được hình thành qua rèn luyện, trải nghiệm và nỗ lực không ngừng. Như lời Einstein từng nói: “Tôi không có tài năng đặc biệt nào, tôi chỉ có sự tò mò đầy nhiệt huyết.”

Việc bồi dưỡng kỹ năng mềm là cần thiết trong bối cảnh ngày nay, khi nhu cầu tu học của Phật tử, đặc biệt là giới trẻ ngày càng cao. Người hoằng pháp cần phối hợp nhuần nhuyễn “4H & 1C” – Học, Hỏi, Hiểu, Hành và Chia sẻ để truyền đạt Phật pháp sinh động, gần gũi và phù hợp với căn cơ người nghe.Kỹ năng mềm là sự tương tác giữa con người và môi trường thực tế, vì vậy trong từng lĩnh vực sẽ có những kĩ năng mềm tương ứng, đối với Tăng Ni cần phải được bồi dưỡng những kỹ năng căn bản như sau:

1. Kỹ năng sống

Thực tập lời Phật dạy, sống đời sống phạm hạnh, Từ bi Trí tuệ, Thiểu dục Tri túc, Lục hòa, tích cực, lạc quan, cống hiến, trách nhiệm, biết ơn… “Phù xuất gia giả, phát túc siêu phương, tâm hình dị tục…” – Quy Sơn cảnh sách

2. Kỹ năng giao tiếp

Giao tiếp không chỉ là nói năng, mà còn là tấm gương phản chiếu của tâm và hạnh, là phương tiện để cảm hóa và gieo duyên lành, vậy nên chúng ta phải giữ đúng phong thái của người xuất gia: thực hành Tứ nhiếp pháp, thực hiện 3 đối: đối nội, đối ngoại, đối với hậu lai và đặc biệt phải chân thành. Trong mọi việc, nên lấy sự điềm tĩnh làm đầu, “chuyện to hóa nhỏ, chuyện nhỏ hóa không” để giữ hòa khí, nuôi dưỡng từ tâm và duy trì sự an lạc trong đời sống tu tập lẫn hoằng pháp.

3. Kỹ năng lãnh đạo

Theo Thượng tọa, Trụ trì chính là một vị lãnh đạo, có trách nhiệm điều hành tự viện, nuôi dạy đệ tử và tham gia các hoạt động Phật sự trong Giáo hội cũng như xã hội. Người lãnh đạo trong Đạo phải thấm nhuần tinh thần “Nhân năng hoằng đạo, phi đạo hoằng nhân” – chính con người làm cho đạo hưng thịnh, chứ không phải đạo tự làm cho con người lớn mạnh. Lời Phật, lời Tổ dù hay tới đâu, nếu thiếu người truyền đạt giỏi thì vẫn chỉ là kinh sách nằm yên trong tủ. Vì vậy, vai trò của Tăng bảo là then chốt trong sự nghiệp hoằng pháp lợi sanh.

Một vị lãnh đạo giỏi không chỉ đứng trên mà còn đứng cùng, không chỉ ra lệnh mà còn truyền cảm hứng để đại chúng cùng làm việc. Lãnh đạo phải biết đôn đốc, kiểm tra, chú trọng cả từ những chi tiết nhỏ, vì từ đó mới nuôi dưỡng được nền tảng vững chắc của tập thể. Theo lời Thượng tọa, một vị Trụ trì cần hội đủ ba yếu tố:

1. Nhân – thực hành đạo đức, lấy từ bi làm gốc.

2. Hưng giáo hóa – hoằng pháp, mở đạo tràng, hướng dẫn Phật tử tu học.

3. An thượng hạ, duyệt vãng lai – xây dựng hòa hợp trong nội tự, ổn định trên dưới và tiếp đãi khách đến đi trong tinh thần Lục hòa.

Người lãnh đạo giỏi là người biết dụng nhân như dụng mộc, khéo dùng người hiền tài, dìu dắt người yếu kém, và luôn minh triết trong biện thị phi, rõ đúng sai, phải trái, để tập thể không xảy ra những chuyện bất hòa.

4. Kỹ năng quan sát

Người có khả năng quan sát tốt sẽ là một lãnh đạo có những chỉ đạo sát sao, điều hành và xử lý công việc hiệu quả, viên mãn. Bậc Cổ đức dạy “người tu phải biết thượng Tam bảo, hạ Trù táo”

5. Kỹ năng xử lý tình huống (vượt qua khủng hoảng)

“Biết cư an tư nguy” - ở yên lúc này, lúc sau chưa chắc yên nên phải luôn dự phòng những tình huống không như ý xảy ra. Kỹ năng này rất cần chỉ số cảm xúc và chỉ số vượt khó cao, cần phải bình tĩnh, biết khuyên ngăn. Có những lúc cần im lặng thì nên im lặng vì im lặng là vàng, hùng biện là bạc.

6. Kỹ năng diễn thuyết

Giọng nói, hơi thở, khẩu âm, khẩu hình. Phong thái phải tự tin, giọng nói phải rõ ràng mạch lạc, truyền cảm, dễ nghe. Bài thuyết giảng trình bày khoa học, dễ hiểu và thu hút người nghe. Cao độ - Trường độ - Cường độ - Âm sắc phải tốt.

Như vậy, việc trải nghiệm và trau dồi kỹ năng mềm là vô cùng quan trọng và cần thiết đối với các Tăng Ni có vai trò quyết định sự thành công trong công tác quản trị Tự viện, hoằng pháp lợi sanh, ích Đạo lợi Đời. Hãy phát huy những giá trị vốn có của Phật giáo, thực hành Lục độ, Tứ nhiếp…cũng chính là những kỹ năng chúng ta phải thực hành mỗi ngày. Tăng cường bồi dưỡng các chuyên đề: Giới luật, Trụ trì Hoằng pháp, Hướng dẫn Phật tử…Tăng cường các trải nghiệm thực tế cho Tăng Ni, nhất là các Tăng Ni trẻ cần tích cực tham gia các hoạt động của Giáo hội, xã hội.

Có kỹ năng, khi làm việc chúng ta sẽ thấy mất ít sức lực và thời gian nhưng hiệu quả lại rất cao. Hãy đứng vững ngay cả khi bạn thấy mình nhỏ bé.

Kỹ năng mềm là chiếc cầu nối giữa tuệ giác và đời sống, giúp người xuất gia vừa giữ được oai nghi đạo hạnh, vừa đủ linh hoạt để cảm hóa, dẫn dắt và phụng sự cuộc đời.

Tin, ảnh: Huệ An – Trung Thắng