Bình Dương: Khởi công Dự án chỉnh trang đô thị và xây dựng Khu lưu niệm Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc

PSO - Trong không khí hân hoan, phấn khởi cả nước kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại (19/5/1890 – 19/5/2025). Theo đó, sáng ngày 19/5/2025, lãnh đạo tỉnh Bình Dương đã long trọng tổ chức lễ Khởi công Dự án: Chỉnh trang đô thị và xây dựng Khu lưu niệm Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc tại số 209, đường Yersin, phường Phú Cường, thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. 

Đến tham dự buổi lễ có: Đồng chí Nguyễn Minh Triết - Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Nguyên Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam; Ông Nguyễn Văn Lợi - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh; Ông Nguyễn Văn Được - Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành uỷ, Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh; ông Nguyễn Lộc Hà - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bình Dương; ông Võ Văn Minh - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; ông Nguyễn Văn Lộc - Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; cùng các Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ của tỉnh và lãnh đạo một số tỉnh, thành đồng tham dự. 

Về phía Phật giáo tỉnh có: Hòa thượng Thích Huệ Thông – Phó Chủ tịch HĐTS, Trưởng ban Pháp chế Trung ương, Trưởng ban Trị sự GHPG Việt Nam tỉnh Bình Dương; HT. Thích Thiện Duyên – Ủy viên HĐTS, Phó ban Thường trực BTS GHPGVN tỉnh; TT. Thích Chơn Phát - Uỷ viên HĐTS, Phó BTS kiêm Trưởng ban Giáo dục Phật giáo tỉnh; TT. Thích Minh Vũ - Phó ban Trị sự, Trưởng ban Hoằng pháp GHPGVN tỉnh; TT. Thích Minh Lực – Phó ban Trị sự, Trưởng ban Phật giáo Quốc tế GHPGVN tỉnh; TT. Thích Huệ Tín, TT. Thích Tĩnh Tại – đồng Phó ban Trị sự GHPGVN tỉnh; ĐĐ. Thích Đức Dũng – Chánh Thư ký Ban Trị sự Phật giáo tỉnh; ĐĐ. Thích Huệ Nghiêm – Phó Thư ký kiêm Chánh Văn phòng Ban Trị sự Phật giáo tỉnh; cùng chư Tôn đức các huyện, thị, thành phố, trụ trì các tự viện trên địa bàn. 

Phát biểu tại buổi lễ, Ông Võ Văn Minh cho biết: Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc sinh năm 1862, người làng Sen, nay thuộc xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Cụ Phó bảng là một nhà sĩ phu yêu nước, thương dân, suốt cuộc đời vì Tổ quốc, dân tộc, quê hương... Cụ Phó bảng đã có công truyền bá tư tưởng yêu nước cho các tầng lớp nhân dân trong cả nước nói chung và nhân dân trên địa bàn tỉnh Bình Dương nói riêng. Cụ Phó bảng đã sinh thành, dưỡng dục và định hình nhân cách đạo đức, tinh thần yêu nước cho Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ kính yêu của dân tộc.

Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc - thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh là một nhà nho yêu nước, đỗ đạt trong bối cảnh nước mất nhà tan, thấu hiểu nỗi khốn khổ, bị áp bức của dân tộc. Cụ đã từ bỏ chốn quan trường để đi khắp miền Nam, truyền bá tư tưởng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc, tìm đường đánh đuổi ngoại xâm. Trong hành trình lớn của Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc từ Nghệ An đến nơi dừng chân cuối cùng ở tỉnh Đồng Tháp, từ năm 1923 đến năm 1926 Cụ Phó bảng đã lưu lại, sinh sống tại Chùa Hội Khánh (TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương hiện nay), là nơi Cụ lưu lại sinh sống và hoạt động với thời gian lâu nhất và liên tục nhất, hơn 3 năm.

Trong suốt thời gian này, Cụ Phó bảng đã cùng với các nhà nho, nhà sư yêu nước tại đây thành lập Hội Danh dự yêu nước và thông qua các hoạt động dạy học, bốc thuốc, chữa bệnh cho người dân để truyền bá tư tưởng yêu nước. Với tình cảm sâu đậm dành cho Cụ, Chùa Hội Khánh trong nhiều năm qua trân trọng gìn giữ và duy trì việc thờ cúng Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc. Với tình cảm sâu đậm dành cho Cụ, Chùa Hội Khánh trong nhiều năm qua vẫn trân trọng gìn giữ và duy trì việc thờ cúng Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc. Hằng năm, vào ngày 27/10 Âm lịch, Ban Tổ chức các ngày lễ lớn của tỉnh Bình Dương phối hợp cùng Chùa Hội Khánh long trọng tổ chức Lễ giỗ cho Cụ Phó bảng. Đây là dịp để nhân dân tỉnh Bình Dương bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và sự kính trọng đối với một bậc chí sĩ đã hiến trọn đời mình cho lý tưởng yêu nước và vì nghĩa lớn của dân tộc.

Ông Võ Văn Minh nhấn mạnh: Để giáo dục truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” và giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc, thể hiện tấm lòng tôn kính, biết ơn sâu sắc của Nhân dân Bình Dương đối với công lao, nhân cách cao cả của Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, người đã có công truyền bá tư tưởng yêu nước cho các tầng lớp Nhân dân trong cả nước nói chung và nhân dân trên địa bàn tỉnh Bình Dương nói riêng, sinh thành, dưỡng dục và định hình nhân cách đạo đức, tinh thần yêu nước cho Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu của dân tộc. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thống nhất chủ trương xây dựng Khu lưu niệm cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc kết hợp với chỉnh trang đô thị các khu vực liền kề khuôn viên Chùa Hội Khánh nơi Cụ sinh sống, hoạt động trong thời gian ở tại Bình Dương, đây là công trình có ý nghĩa lịch sử, văn hóa đặc biệt quan trọng.

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương Võ Văn Minh tin tưởng, sau khi hoàn thành, Khu lưu niệm Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc sẽ trở thành một địa chỉ đỏ mang đậm dấu ấn văn hóa-lịch sử của địa phương; là không gian giáo dục truyền thống, tham quan, sinh hoạt văn hóa-tâm linh có giá trị cho nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ; đồng thời góp phần tạo điểm nhấn cảnh quan và nâng cao chất lượng không gian đô thị trong giai đoạn phát triển mới.

Đến tham dự và có lời phát biểu, HT. Thích Huệ Thông bày tỏ sự vui mừng và hạnh phúc, đồng thời cho biết: Cụ Phó Bảng Nguyễn Sinh Sắc - thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, một nhà sĩ phu yêu nước, thương dân, một nhà học Phật uyên thâm, suốt cuộc đời vì Tổ quốc, dân tộc, quê hương .... Cụ Sắc là người uyên thâm Phật pháp, thường đàm đạo với các bậc cao Tăng và quan tâm đến phong trào chấn hưng Phật giáo, Cụ quy y Tam bảo, trở thành tín đồ Phật giáo với Hoà thượng Hồng Đại - Bửu Phước tại chùa Sùng Phước, Châu Hộ, Phnôm-Pênh vào ngày 24/8/1922 với pháp danh Nhựt Sắc tự Thiện Thành thuộc Lâm tế Gia phổ đời thứ 41.

Thấm nhuần tư tưởng Phật giáo, Cụ từng viết thư về quê, khuyên bà con theo đạo Phật (Thư này đã lọt vào tay mật thám Vinh và chúng báo cáo cho Khâm sứ Trung kỳ ngày 08/9/1927)... điều này thể hiện rõ tư tưởng của cụ đến với đạo Phật, khi ông Phan Trọng Bình (con của Tú cúc Phan Đình Viện), nhà cách mạng từ Quảng Châu về đến gặp cụ, Cụ bảo: “Các cháu muốn giải phóng dân tộc, các cháu phải theo đạo Phật” (theo Hà Huy Giáp).

Tình cảm của cụ dành cho Phật giáo cho đến hơi thở cuối cùng, cụ cũng mong muốn được chết trong chùa và chôn cụ trong đất chùa (hiện nay lăng mộ cụ được nằm trong đất chùa Hoà Long, Cao Lãnh). 

Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã hiện hữu trên cỏi đời 68 mùa xuân và từ giã cuộc đời đến nay 96 năm. Dù thời gian có trôi qua, không gian có biến động, nhưng công đức, hình ảnh của Cụ vẫn mãi mãi còn ghi trong ký ức, tâm hồn của dân tộc Việt Nam và nhân dân Thủ Dầu Một, Bình Dương. 

Dự án Chỉnh trang đô thị và xây dựng Khu lưu niệm Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc được triển khai thực hiện trong giai đoạn năm 2025 đến năm 2028, bao gồm các hạng mục chính: Nhà thờ và Nhà lễ Khu lưu niệm Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc với kiến trúc dân gian Nam Bộ kết hợp truyền thống Việt tạo nên không gian trang nghiêm, gần gũi và mang giá trị lịch sử-văn hóa cao, phù hợp với kiến trúc Chùa Hội Khánh và sự giản dị, thanh bạch như chính cuộc đời của Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc.

Hạng mục không gian trưng bày, tái hiện cuộc đời và sự nghiệp của Cụ Phó bảng; hạng mục Quảng trường phía trước lấy cảm hứng từ họa tiết trống đồng, phục vụ sinh hoạt cộng đồng và giáo dục truyền thống; hạng mục Hạ tầng cảnh quan đô thị được chỉnh trang đồng bộ, tạo điểm nhấn cho khu trung tâm thành phố Thủ Dầu Một.

Đây là công trình có ý nghĩa lịch sử, văn hóa đặc biệt quan trọng. Kiến trúc của Khu lưu niệm Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc được thiết kế tối ưu, bảo đảm tính thẩm mỹ, công năng và ý nghĩa văn hóa-tâm linh của công trình. Khu lưu niệm có diện tích khoảng 3,6ha được xây dựng theo hướng không gian mở, hài hòa, phù hợp với kiến trúc của Chùa Hội Khánh; kết hợp chỉnh trang đô thị, hình thành một quần thể không gian văn hóa, lịch sử, linh thiêng, công viên xanh sạch đẹp, phục vụ tốt nhất nhu cầu học tập, phát huy, giáo dục truyền thống yêu nước, tham quan, vui chơi, giải trí của người dân.

Trước đó, các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ của tỉnh và lãnh đạo một số tỉnh, thành đã đến Tổ đình Hội Khánh (P. Phú Cường, TP. Thủ Dầu Một), dâng hưởng, dâng hoa, mặc niệm bày tỏ tấm lòng tôn kính, biết ơn sâu sắc của nhân dân Bình Dương đối với công lao, đạo đức, nhân cách cao cả của Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc. Người đã có công truyền bá tư tưởng yêu nước cho các tầng lớp nhân dân trong cả nước nói chung và nhân dân tỉnh Bình Dương nói riêng.

Hương Đạo - Ban TT-TT PG Bình Dương