Bồ Đề Đạo Tràng - Chiều ngày 12/12/2025, Đại lễ Trùng tụng Tam tạng Pāli Quốc tế lần thứ XX đã chính thức khép lại sau 10 ngày diễn ra với cường độ tu tập dày đặc. Từ một sự kiện chỉ vỏn vẹn vài trăm người trong những năm đầu khởi xướng, năm nay, con số 17.000 tham dự viên đã biến Bodh Gaya thành một biển người của sự tỉnh thức.
Tuy nhiên, đằng sau sự hoành tráng về quy mô, điều đọng lại sâu sắc nhất chính là những thông điệp "thép" về sự tu tập và những câu chuyện hậu trường về kỷ luật chưa từng được tiết lộ.
Việt Nam: "Ngôi sao" của sự Lục hòa
Trong suốt 10 ngày đại lễ, cụm từ được Ban Tổ chức Quốc tế (ITCC) và Quỹ Ánh Sáng Phật Pháp (LBDFI) nhắc đến nhiều nhất khi nói về các đoàn quốc tế chính là: "Sự hòa hợp của Việt Nam".
Tại lễ chuyển giao quyền đăng cai và bế mạc, đại diện quốc tế một lần nữa ca ngợi hình ảnh Tăng đoàn Việt Nam. Khác với sự phân chia rạch ròi thường thấy, các vị Tăng Ni Việt Nam – từ Nam tông, Bắc tông đến Khất sĩ – đã cùng ngồi chung dưới một "trại sen", đan xen nhau không phân biệt màu y. Sự hiện diện đó không chỉ là tụng đọc, mà là minh chứng sống động cho sự đoàn kết mà Đức Phật hằng mong muốn.
Để kiến tạo nên hình ảnh đẹp đẽ và quy củ đó giữa hàng ngàn người, không thể không nhắc đến nỗ lực thầm lặng của Ban tổ chức đoàn Việt Nam – những người đã kết nối và điều phối không mệt mỏi:
Trưởng đại diện: Hòa thượng Thích Bửu Chánh (Trụ trì Thiền viện Phước Sơn, Đồng Nai) – Người giữ vai trò "thuyền trưởng", định hướng tâm linh và dẫn dắt đoàn trong các khóa lễ quan trọng.
Phó ban điều phối: Đại đức Thích Huệ Tiến (chùa Siêu Lý, Vĩnh Long) và Đại đức Thích Tịnh Đạt (chùa Tứ Phương Tăng, Đồng Nai) – Những cánh tay đắc lực kết nối chư Tăng Ni các hệ phái.
Phụ trách Đối ngoại: Phật tử Nguyễn Trung Toàn – Người đóng vai trò cầu nối ngoại giao, xử lý các vấn đề quốc tế với BTC - ITCC Ấn Độ.
Phụ trách tổng quát: Ni sư Nhiễm Pháp (Thiền viện Phước Sơn) – Người quán xuyến các công tác hậu cần, đảm bảo sự ổn định cho đoàn.
Những bài pháp "thức tỉnh" giữa rừng người
Không mang tính nghi thức sáo rỗng, các bài phát biểu của chư Tôn đức lãnh đạo năm nay đều xoáy sâu vào cốt lõi thực hành.
Thông điệp từ "Vùng Núi Tuyết": Sức mạnh của sự kết nối
Vị Thiền sư Chủ tịch BTC phía Ấn Độ (đến từ vùng Himalaya) đã có một chia sẻ đầy ám ảnh. Ngài nói: "Ở xã hội ngoài kia, khi người ta đưa tay lên miệng nói 'Xin chào', đôi khi đó là ký hiệu của sự xin ăn, của sự mưu sinh vất vả. Nhưng ở đây, sự gặp gỡ của chúng ta không phải vì mưu sinh. Chỉ có sức mạnh Phật giáo mới kết chặt chúng ta lại gần nhau như thế này." Ngài bày tỏ sự xúc động mạnh mẽ khi thấy hàng vạn người từ 11 quốc gia (Thái Lan, Lào, Campuchia, Myanmar, Việt Nam...) cùng ngồi lại, vượt qua rào cản ngôn ngữ.
Hòa thượng Sitagu (Myanmar): Đừng chỉ là cái máy đọc kinh
Hòa thượng Sitagu Sayadaw (bậc cao tăng ngồi vị trí đầu tiên bên trái gốc Bồ Đề) đã nhắc lại hình ảnh ngài A-Nan-Đà và cấu trúc Tam Tạng (Kinh, Luật, Luận). Nhưng ngài nhấn mạnh: "Chúng ta đến đây để học, hiểu và thực hành nhằm đạt kết quả giải thoát, chứ không phải chỉ đến đây để đọc tụng lại lời Phật dạy rồi thôi." Lời nhắc nhở này như một tiếng chuông cảnh tỉnh cho 17.000 hành giả.
Hòa thượng Bửu Chánh (Việt Nam): Hai việc cần làm của người xuất gia
Đại diện Việt Nam, Hòa thượng Bửu Chánh đã trích dẫn kinh "Thánh Cầu" để gửi gắm thông điệp. Ngài nói thẳng: "Chư Tăng Ni và Phật tử Việt Nam đến đây chỉ có 2 việc để làm: Một là im lặng thánh thiện (thiền định), Hai là nói chuyện Phật pháp."
Ngài phê bình thói quen xã giao trần tục: "Gặp nhau đừng hỏi thăm bệnh tật ốm đau hay chuyện thế gian nữa, đó là thói quen cũ kỹ. Hãy hỏi nhau về cách tu tập. Muốn tu thì hãy nói chuyện đạo."
"Kỷ luật thép" và chuyện hậu trường ít biết
Để vận hành một bộ máy 17.000 người, BTC đã áp dụng những quy định nghiêm ngặt chưa từng có.
- Vùng cấm điện thoại: "Hội bảo vệ khu tụng tạng" hoạt động cực kỳ nghiêm túc. Chỉ những vị Trụ trì tại Ấn Độ có thẻ chức sắc mới được mang điện thoại. Bất kỳ ai vi phạm chụp ảnh đều bị lực lượng an ninh tịch thu thiết bị ngay lập tức.
- Quyền lực của nữ giới: Một chi tiết thú vị là vị nữ Chủ tịch điều hành pháp hội (vốn là người Hồi giáo) được mô tả là "rất khó" và cực kỳ nguyên tắc, đảm bảo an ninh tuyệt đối cho khu vực Vip (gồm 250 ghế và 50 bàn).
- Hậu cần khổng lồ: Việc phục vụ ăn uống chia làm hai khu vực rõ rệt: Món ăn Ấn Độ và Món ăn Campuchia, phục vụ từ 5h30 sáng.
Từ Bồ Đề Đạo Tràng đến Nalanda: Sự lan tỏa
Đại lễ không chỉ gói gọn trong việc tụng kinh. Các đêm văn hóa nghệ thuật tái hiện "Cuộc đời Đức Phật" diễn ra lúc 20h00 hàng ngày, cùng sự kiện tại Đại học Nalanda vào lúc 8h00 sáng, đã biến chuyến đi này thành một hành trình văn hóa tâm linh toàn diện.
Đại diện đoàn Nepal (Lumbini) chia sẻ rằng, lấy cảm hứng từ đây, Nepal cũng đã tổ chức được 4 lần tụng tạng và duy trì định kỳ 5 ngày mỗi năm. Điều này chứng tỏ: Tiếng Pāli - dù không có chữ viết riêng, phải ghép vần theo ngôn ngữ bản địa - nhưng lại là thứ ngôn ngữ chung nhất, xóa nhòa màu da sắc tộc.
Lời kết
Đại lễ Trùng tụng Tam tạng lần thứ XX khép lại bằng lễ truyền trao ngọn đèn đăng cai cho năm tiếp theo. 17.000 con người ra về, mang theo không chỉ phước báu của việc tụng bài kinh Chuyển Pháp Luân, mà còn mang theo "kỷ luật" của sự tu tập và "tình huynh đệ" không biên giới mà Việt Nam là một trong những đại diện xuất sắc nhất.
Như lời vị Trưởng BTC Ấn Độ đã nói trong lễ khai mạc: "Ngài rất lo lắng nhưng cũng đầy phấn khởi." Và giờ đây, nỗi lo ấy đã hóa thành niềm hoan hỷ viên mãn.
Thích Nữ Giác Dược Thảo (Tường thuật từ Bồ Đề Đạo Tràng)
